Στη μύτη της χερσονήσου, το βουνό υψώνεται στα 2.000 μέτρα και βυθίζεται 1.070 στα μαύρα νερά του Αιγαίου, δημιουργώντας το μεγαλύτερο βάραθρο του πελάγους.
Ο Άθως ήταν ένας από τους Γίγαντες, γιος του Ουρανού και της Γαίας. Κατά τη διάρκεια της Γιγαντομαχίας, ο Άθως έριξε ένα βράχο εναντίον του Ποσειδώνα, ο οποίος όμως αστόχησε και κατέληξε στο νοτιότερο άκρο του ποδιού. Οι Θεοί βγήκαν νικητές από τη μάχη. Προς τιμήν του Δία κτίστηκε Ιερό στην κορυφή του βουνού, πιο πάνω ακόμη και από τα σύννεφα.
Οι ναοί των αρχαίων Θεών γκρεμίστηκαν όταν - κατά την αγιορείτικη παράδοση – βρέθηκε στη χερσόνησο του Άθω το πλοίο που μετέφερε την Παναγία και τον Άγιο Ιωάννη το Θεολόγο. Το καράβι ταξίδευε από την Παλαιστίνη στη Κύπρο και η τρικυμία το έριξε στις ακτές της μετέπειτα Μονής Ιβήρων.
Η Παναγία ενθουσιάστηκε με το μοναδικό τοπίο του Άθω και ζήτησε από τον Γιο της να της δωρίσει τη χερσόνησο. Τότε η παράδοση αναφέρει ότι ακούστηκε η φωνή του Χριστού, που αφιέρωνε αιώνια τον Άθω στην Παναγία: «Έστω ο τόπος ούτος κλήρος σος και περιβόλαιον σον και παράδεισος, έτι δε και λιμήν σωτήριος των θελόντων σωθήναι». Από τότε αφιερώθηκε το Όρος ως «κλήρος και περιβόλι της Παναγίας».
Η παράδοση αυτή, αιτιολογεί και την καθιέρωση του «Άβατου» του Αγίου Όρους. Η απαγόρευση εισόδου στις γυναίκες, αποτελεί τον ύψιστο φόρο τιμής στην Παναγία, η οποία παραμένει η μοναδική Κυρία της μοναστικής πολιτείας. Το Άβατο κατοχυρώθηκε με αυτοκρατορικά χρυσόβουλα, πατριαρχικά σιγγίλια, με σουλτανικά φιρμάνια, με άρθρα διεθνών κανονισμών, με όλα τα ελληνικά Συντάγματα και με νομοθετικό διάταγμα.
Η χερσόνησος απέπνεε μυστικισμό και δέος. Κατά τη διάρκεια της Βυζαντινής περιόδου, ο Χριστιανισμός ήταν συνδετικός κρίκος μεταξύ των εθνών και ο μοναχισμός η ύψιστη εκδήλωση πίστης. Η χερσόνησος του Άθω, απομονωμένη με φυσικά σύνορα, κατέστη ιδανική για τους μοναχούς που επιθυμούσαν γαλήνη και ψυχική ανάταση.
Ο Όσιος Πέτρος, ο μετονομαζόμενος Αθωνίτης ήταν ένας από τους πρώτους μοναχούς που κατέφθασαν τον 9ο μ.Χ. αιώνα. Το 963 μ.Χ. ο Άγιος Αθανάσιος Αθωνίτης ιδρύει τη Μονή Μεγίστης Λαύρας, κατόπιν προτροπής και συνδρομής του Αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά. Μετά την ίδρυση Σκητών και άλλων Μονών, η απλή ονομασία «Όρος» μετετράπη σε «Άγιο Όρος», με χρυσόβουλο του Αυτοκράτορα Αλέξιου Ά Κομνηνού, το 1144.
Το Άγιο Όρος είναι ένα ζωντανό μουσείο ιστορίας και τέχνης απολαμβάνοντας την προστασία των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Σήμερα, στο Άγιο Όρος υπάρχουν 20 μεγάλες μονές και 12 σκήτες. Η αρχιτεκτονική όλων των μονών έχει το τυπικό βυζαντινό μοναστικό σχήμα. Όλες έχουν φρουριακή διάταξη, διότι μόνιμα αποτελούσαν στόχο πειρατών και κατακτητών. Τα κτίρια, σαν φρούρια στη βάση με τα κελιά - αετοφωλιές - στην κορυφή υψώνονται πολυώροφα σε φύσει ασφαλείς θέσεις τα περισσότερα, ενισχυμένα με τείχη και πύργους. Στη μέση του οικοδομικού συγκροτήματος υπάρχει αυλή με το καθολικό της μονής, την τράπεζα, τη φιάλη και παρεκκλήσια. Η ιστορία της κτίσης τους δεν είναι απόλυτα γνωστή και συχνά συγχέεται με παραδόσεις και θρύλους.
Πολύτιμους θησαυρούς του Όρους αποτελούν οι αναρίθμητες φορητές εικόνες. Πολλές είναι εξαιρετικά παλιές, θαυματουργές, σπάνιας τέχνης. Μερικές θεωρούνται αχειροποίητες. Συναρπαστικές αγιορείτικες παραδόσεις μιλούν για την πρώτη εμφάνιση τους στο Όρος. Είναι η περίφημη εικόνα της Θεοτόκου "Άξιον Εστί" στο Πρωτάτο, η Παναγία Πορταΐτισσα στη μονή Ιβήρων, η Παναγία Οδηγήτρια στο Χελανδάρι, η Παναγία Κουκουζέλισσα στη Λαύρα.
Μέγα γεγονός για κάθε μονή είναι το πανηγύρι. Όλες οι μονές πανηγυρίζουν την ημέρα, κατά την οποία γιορτάζεται η μνήμη του αγίου, στο όνομα του οποίου τιμούνται. Κορύφωση των εκδηλώσεων αυτών είναι το μεγάλο πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου, η γιορτή της Παναγίας (15/28 Αυγούστου με το παλαιό ημερολόγιο). Σε όλους τους πανηγυριώτες, μετά την πνευματική τροφή των κατανυκτικών ιερών ακολουθιών, προσφέρεται στην τράπεζα πλούσιο γεύμα με φρέσκο ψωμί, εκλεκτά ψάρια και το καλύτερο κρασί παραγωγής των μοναχών, που φυλάγεται για την ημέρα αυτή στην αποθήκη του μοναστηριού.
Το Άγιον Όρος διοικείται, σύμφωνα με τα παλαιά Τυπικά και ειδικό Καταστατικό Χάρτη, ως αυτόνομη περιοχή του Ελληνικού Κράτους (Πνευματικά υπάγεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο). Την εκτελεστική εξουσία ασκεί τετραμελής Ιερά Επιστασία, ενώ τη νομοθετική η εικοσαμελής Ιερά Σύναξις, στην οποία αντιπροσωπεύονται όλες οι μονές. Πρόεδρος της Ιεράς Επιστασίας είναι ο αντιπρόσωπος της πρώτης στην τάξη μονής, που ονομάζεται Πρώτος ή Πρωτεπιστάτης. Όλοι εκλέγονται με άψογες δημοκρατικές διαδικασίες από τους μοναχούς. Ο πολιτικός διοικητής του Αγίου Όρους ορίζεται από το Ελληνικό Κράτος και υπάγεται στο Υπουργείο Εξωτερικών. Διοικητική έδρα του Όρους είναι οι Καρυές. Επίνειο των Καρυών είναι η Δάφνη.
Για τους άνδρες, η επίσκεψη στο Άγιο Όρος είναι εφικτή εφόσον εκδώσουν διαμονητήριο μια που επιτρέπεται ένας συγκεκριμένος αριθμός επισκεπτών κάθε φορά (Γραφείο Εξυπηρέτησης Προσκυνητών στη Θεσσαλονίκη, +30 231 0 252575 ή την Ουρανούπολη +30 2377 0 71421, 71450).
Άνδρες και γυναίκες, συρρέουν στο λιμάνι της Ουρανούπολης για να πάρουν το καράβι και να δουν - έστω και από την επιτρεπτή απόσταση των 500 μέτρων – τα σκαρφαλωμένα στα βράχια χιλιόχρονα μοναστήρια, τους οργωμένους αμπελώνες και τον επιβλητικό όγκο του αρχέγονου Άθω.
Το «Περιβόλι της Παναγίας» είναι ένας γαλήνιος τόπος προσκυνήματος για Χριστιανούς και αλλόθρησκους. Η άγρια ομορφιά της φύσης και η ηρεμία των μοναχών, αντανακλώνται ακόμη και στα νερά του Σιγγιτικού κόλπου κατά τη διάρκεια μιας κρουαζιέρας στον Άθω.
pass2greece.gr
Επιμέλεια κειμένου: Σοφία Μπουρνατζή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου